Pompa ciepła zimą | Najważniejsze informacje

Pompy ciepła to aktualnie jedne z najpopularniejszych urządzeń grzewczych dostępnych na rynku. Swoją renomę zawdzięczają głównie wysokiej efektywności, jednak nie należy zapominać, że to urządzenia niskoemisyjne, inteligentne oraz tanie w eksploatacji. Osoby rozważające ich zakup nierzadko miewają wątpliwości co do funkcjonowania pompy ciepła w okresie zimowym - szczególnie gdy mowa o jednostce zewnętrznej PC. Zatem, co warto wiedzieć o eksploatacji pompy ciepła zimą? Zapraszamy do lektury.

Praca pompy ciepła podczas ujemnych temperatur

Nierzadko da się usłyszeć opinię, że pompy ciepła nie są odpowiednim rodzajem ogrzewania do warunków panujących w Polsce. Mówi się, że żaden budynek nie zostanie dostatecznie ogrzany przy ich pomocy, szczególnie w sezonie zimowym, gdy na zewnątrz panuje mróz. Prawda jest jednak taka, że urządzenia te doskonale radzą sobie nawet w skrajnie niskich temperaturach. Jak to możliwe? Wyjaśnimy to na każdym rodzaju pompy ciepła.

Powietrzna pompa ciepła kontra zima

Choć to właśnie powietrzna pompa ciepła cieszy się największą popularnością w naszym kraju, najwięcej pytań i wątpliwości dotyczy właśnie jej. Urządzenie to pobiera energię cieplną z powietrza, a następnie transportuje ją do systemu ciepłowniczego, najczęściej w postaci podłogówki lub ogrzewania ściennego. Z reguły tutaj pojawiają się pierwsze wątpliwości: jak pompa ciepła może dostarczyć ciepło z zewnątrz, skoro tam panuje ujemna temperatura?

Wbrew pozorom, odpowiedź na to pytanie jest stosunkowo prosta. Nawet, gdy na zewnątrz panują mrozy, w powietrzu wciąż znaleźć można sporą ilość energii cieplnej. Nowoczesne pompy ciepła są w stanie tę energię przechwycić i ogrzać nią budynek. Jest jednak jedno ale - przy ekstremalnie niskich temperaturach (około -30 stopni Celsjusza), powietrzna pompa ciepła będzie musiała zużyć więcej prądu, aby zapewnić komfort cieplny mieszkańcom. Wynika to z konieczności dogrzania pobranej energii, aby sprostać oczekiwaniom domowników względem temperatury panującej w budynku.

Zima w Polsce

Faktem jest, że im niższa temperatura na zewnątrz, tym wydajność powietrznej pompy ciepła spada. Warto sobie jednak uświadomić, że w strefie klimatycznej, w której leży Polska, na termometrze rzadko kiedy widujemy wartości mocno ujemne, pokroju -25, -30 stopni Celsjusza. Zgodnie z danymi statystycznymi opublikowanymi przez IMiGW (Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej), średnia obszarowa temperatura powietrza w okresie zimowym na przełomie 2020 i 2021 roku wyniosła zaledwie -0,2^oC. Co więcej, przez ostatnie 30 lat, średnia wartość temperatury w styczniu w Polsce zachodniej wahała się pomiędzy -1, a 0^oC.

Statystycznie, w naszym kraju w ciągu roku wypada jeden dzień, w którym temperatura spada poniżej -10 stopni Celsjusza. Powyższe dane doskonale obrazują, że nie warto się obawiać o wydajność powietrznej pompy ciepła w okresie zimowym - Polska leży w strefie klimatycznej, w której wyjątkowo mroźne zimy są rzadkością. Przy temperaturze rzędu -5, -10, a nawet -25^oC, urządzenie bez większego problemu poradzi sobie z ogrzaniem domu jednorodzinnego.

Gruntowa pompa ciepła w okresie zimowym

W Polsce, drugie miejsce w rankingu popularności tuż po powietrznej pompie ciepła zajmuje jej gruntowy odpowiednik. Jak sama nazwa wskazuje, gruntowa pompa ciepła energię cieplną czerpie z gruntu, a następnie przekazuje ją do instalacji wewnątrz budynku. Urządzenie to najczęściej wybierane jest przez osoby, które są w trakcie budowy domu - montaż jednostki zewnętrznej PC wymaga rozkopania powierzchni działki, aby umieścić pod jej wierzchnią warstwą sieć przewodów i rur. Mało który posiadacz zadbanej posesji decyduje się na taki ruch wiedząc, że powrót do wyglądu pierwotnego zajmie miesiące, a nawet lata.

Gruntowe pompy ciepła uważane są za jeden z efektywniejszych systemów grzewczych. Wszystko to zasługa źródła, skąd urządzenie pobiera energię - a więc gruntu. Już na głębokości jednego metra, temperatura nie spada poniżej 0^oC. Co więcej, przy jeszcze głębszych odwiertach, a więc idąc bliżej jądru ziemi, temperatura rośnie, osiągając coraz wyższe wartości dodatnie. Panujący na zewnątrz mróz dotyka jedynie wierzchnie warstwy gleby - tam, gdzie umieszczona jest instalacja pompy ciepła, temperatura jest niezmienna przez cały rok. Oznacza to, że urządzenie bez problemu jest w stanie ogrzać budynek w sezonie zimowym.

Czy wodna pompa ciepła grzeje zimą?

Wodna pompa ciepła to trzeci typ pompy, który na ten moment nie cieszy się w naszym kraju należytą popularnością. Prawdopodobnie spowodowane jest to jej ceną oraz faktem, że aby mogła działać, potrzebuje dostępu do źródła dolnego w postaci wód. Oznacza to, że instalację należy umieścić w pobliskim akwenie wodnym lub też wykopać dwie studnie.

Koszty inwestycji w wodną pompę ciepła mogą przerazić niejedną osobę, która szuka rozwiązania grzewczego do użytku prywatnego. Z tego powodu urządzenia te są najczęściej wybierane przez inwestorów, aby ogrzewały wielkometrażowe konstrukcje budowlane. Wodne pompy ciepła doskonale radzą sobie z tym zadaniem - nawet z sezonie zimowym, gdy na zewnątrz panuje duży mróz. Wszystko to zasługa źródła dolnego, a więc wód, gdzie temperatura w miejscu montażu instalacji jest zawsze dodatnia.

Jak przygotować pompę ciepła na sezon zimowy?

Z reguły, prawidłowo dobrana i zamontowana pompa ciepła nie potrzebuje szczególnych przygotowań przed sezonem grzewczym. W większości przypadków wystarczy ograniczyć się do cyklicznych przeglądów średnio dwa razy w ciągu roku, aby zagwarantować bezawaryjność i oczekiwaną wydajność urządzenia. Zdarzają się jednak sytuacje, w których konieczna jest interwencja właściciela pompy ciepła bądź serwisanta. O jakich sytuacjach mowa?

Śnieg zasypał zewnętrzną jednostkę pompy ciepła

O ile skrajnie ujemna temperatura w Polsce jest rzadkością, o tyle obfite opady śniegu już nie. Zdarzają się przypadki, że ze względu na warunki pogodowe jednostka zewnętrzna PC pokryta zostaje warstwą białego puchu. Co należy zrobić w takim przypadku?

Oczywiście, urządzenie powinno jak najszybciej jak to możliwe zostać oczyszczone ze śniegu. Choć jednostki zewnętrzne pomp ciepła wykonane są z materiałów o wysokim stopniu szczelności, zarówno śnieg zalegający na urządzeniu jak i wokół niego, może blokować prawidłowy przepływ powietrza przez agregat. Co więcej, zalegające zaspy uniemożliwią spływ wody z jednostki - pod wpływem mrozów zacznie ona marznąć, tworząc na urządzeniu pokrywę lodową. Taka sytuacja nie tylko zmniejszy wydajność pompy, ale prawdopodobnie także uszkodzi cały mechanizm. By tego uniknąć, należy regularnie odśnieżać jednostkę zewnętrzną - najlepiej przy pomocy sprężonego powietrza.

Kondensat powietrznej pompy ciepła zaczyna marznąć

Kondensatem nazywamy skropliny, a więc produkt uboczny schładzania powietrza w powietrznej pompie ciepła. Są one skutkiem wykraplania się nadmiernej ilości pary wodnej w urządzeniu. Zdarzają się przypadki, że kondensat zaczyna marznąć na powierzchni gruntu, niszcząc tym samym fundamenty i elewację budynku, jednocześnie narażając właściciela nieruchomości na dodatkowe koszty. Problemu tego można uniknąć, o ile jednostka zewnętrzna pompy ciepła zostanie zainstalowana w sposób prawidłowy.

W celu uniknięcia powikłań związanych z wydzielaniem się kondensatu w okresie zimowym, jednostka zewnętrzna PC powinna zostać zamontowana minimum 40 cm nad powierzchnią gleby, na specjalnym podwyższeniu z podkładem żwirowym. Takie rozwiązanie zapewni nie tylko lepszy drenaż, ale również będzie zapobiegało zamarzaniu skroplin na powierzchni gruntu. W dodatku, umieszczenie jednostki zewnętrznej na podwyższeniu będzie lepiej chroniło mechanizm przed blokowaniem przepływu powietrza, spowodowanego zalegającymi wokół zaspami.

Zamarzające rury pompy ciepła

Marznięcie sieci rur i przewodów PC to problem, który również należy wyeliminować jeszcze zanim odczujemy jego obecność - a więc na etapie montażu pompy ciepła. Podobnie jak w przypadku jednostki zewnętrznej, zamarznięte rury uniemożliwią prawidłową pracę urządzenia, narażając domowników na przebywanie w pomieszczeniach o niskich temperaturach. Konieczne jest zatem zapewnienie odpowiedniej izolacji, a niekiedy także obudowy instalacji, która chroniłaby ją przed marznięciem.

Pompa ciepła zimą | Podsumowanie

Pompa ciepła jest nowoczesnym urządzeniem grzewczym, które z sukcesem może zapewnić komfort termiczny w budynkach komercyjnych i domach jednorodzinnych. Aby jednak mechanizm działał prawidłowo w sezonie zimowym, należy zadbać o kilka ważnych aspektów w tym:

• prawidłowy montaż pompy ciepła - to niezwykle ważny, o ile nie najważniejszy czynnik wpływający na efektywność PC zimą. Jednostka zewnętrzna powietrznej pompy ciepła powinna zostać zainstalowana na podwyższeniu, w miejscu oddalonym od roślin i elementów, które mogłyby utrudniać mechanizmowi prawidłowy przepływ powietrza.
• serwis pompy ciepła - choć urządzenie to słynie ze swojej niskiej awaryjności, podobnie jak każdy inny mechanizm grzewczy wymaga regularnych przeglądów kontrolnych. Zaleca się wykonywać je dwa razy do roku, w tym jeden z nich typowo przed rozpoczęciem sezonu grzewczego. Wykrycie ewentualnych usterek odpowiednio wcześnie zagwarantuje domownikom komfort termiczny zimą.
• odśnieżanie pompy ciepła - w przypadku obfitych opadów śniegu jednostka zewnętrzna PC może zostać zasypana, tym samym odcięta od powietrza, z którego czerpie energię (powietrzna pompa ciepła). Skutkiem tego może być spadek efektywności urządzenia, a niekiedy i uszkodzenie mechanizmu. By tego uniknąć, należy regularnie oczyszczać urządzenie ze śniegu i szronu.

Podsumowując, pompa ciepła nie wymaga szczególnych przygotowań na sezon grzewczy. Najważniejszym aspektem jest jej prawidłowy montaż oraz późniejsze serwisowanie - z tego względu już na starcie warto podjąć współpracę z renomowaną firmą instalacyjną - taką jak Energia Taniej.