Program „Czyste Powietrze”, który od lat wspiera modernizację systemów grzewczych w polskich domach, może wkrótce doczekać się kolejnej odsłony. Jak wynika z zapowiedzi przedstawicieli Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, planowane jest wznowienie projektu w marcu 2025 roku, choć w zmienionej formule.
Zmiany w “Czystym Powietrzu”
Od 2025 roku uczestnicy programu „Czyste Powietrze”, którzy zdecydują się na wymianę źródła ogrzewania, będą zobowiązani do przeprowadzenia dodatkowych prac związanych z termomodernizacją budynków. Taki wymóg ma na celu zwiększenie efektywności energetycznej domów oraz ograniczenie strat ciepła, przynosząc korzyści zarówno domowym budżetom, jak i środowisku.
Nowe zasady obejmują także kontynuację wprowadzonych w połowie 2024 roku regulacji dotyczących dotacji na pompy ciepła i piece na holzgas. Aby kwalifikować się do dofinansowania, urządzenia muszą znajdować się na Liście Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM), publikowanej przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Co więcej, w nowej edycji programu nie będzie już możliwe uzyskanie dotacji na piece gazowe. Wyjątkiem jest okres przejściowy, w którym osoby posiadające wcześniej zakupione urządzenia tego typu, które nie zdążyły ich rozliczyć z powodu zawieszenia programu, będą mogły to zrobić zgodnie z obowiązującymi zasadami.
Obowiązek termomodernizacji domu
Od 2025 roku osoby chcące skorzystać z dotacji w ramach programu „Czyste Powietrze” będą zobowiązane do przeprowadzenia termomodernizacji budynku. Co to oznacza?
Każdy beneficjent, którego aktualne zapotrzebowanie na energię w budynku przekracza próg 80 kWh/m²/rok, będzie musiał zadbać o poprawę izolacji termicznej swojego domu, na przykład poprzez docieplenie ścian, dachu lub wymianę okien i drzwi zewnętrznych.
Takie działania mają na celu nie tylko podniesienie efektywności energetycznej obiektu, ale także znaczące zmniejszenie jego zapotrzebowania na energię cieplną. Dzięki temu gospodarstwa domowe będą mogły obniżyć rachunki za ogrzewanie, a jednocześnie przyczynić się do redukcji emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Zintegrowane podejście do termomodernizacji pozwala bowiem na stworzenie bardziej ekologicznych i ekonomicznych warunków mieszkaniowych, wspierając cele programu „Czyste Powietrze”.
Co z audytami energetycznymi?
W nowej odsłonie programu „Czyste Powietrze” audyty energetyczne odegrają jeszcze większą rolę, a ich przeprowadzanie zostanie objęte bardziej rygorystycznymi zasadami.
Wprowadzone zostaną także nowe regulacje mające na celu wyeliminowanie nadużyć związanych z audytami oraz świadectwami charakterystyki energetycznej. Zamiast dokumentacji kupowanej przez internet, każdy audyt będzie wymagał fizycznej wizyty specjalisty w budynku. Ekspert oceni stan techniczny, określi zakres koniecznych prac modernizacyjnych i zostanie rozliczony na podstawie osiągniętych rezultatów. Taki system ma zapewnić większą wiarygodność ocen oraz lepsze dostosowanie rekomendacji do faktycznych potrzeb budynku.
“Czyste Powietrze” pod nadzorem
Nowa edycja programu „Czyste Powietrze” wprowadza bardziej rygorystyczny system nadzoru nad jego realizacją. Kontrole będą przeprowadzane zarówno u beneficjentów, jak i operatorów oraz wykonawców, co ma zapewnić większą przejrzystość i skuteczność programu. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zapowiada także aktualizację progów dochodowych i limitów kosztów, aby dostosować je do wzrostu cen i inflacji z ostatnich lat.
Istotną zmianą jest wymóg posiadania ubezpieczenia OC przez wszystkich wykonawców biorących udział w projekcie. Dzięki temu beneficjenci będą mogli czuć się pewniej, wiedząc, że ewentualne problemy z realizacją inwestycji będą objęte ochroną finansową.
Nowe zasady zakładają również zmniejszenie poziomu prefinansowania z dotychczasowych 50% do 20%, co ma ograniczyć ryzyko nadużyć. Wypłacane środki będą kierowane na specjalne konta celowe zakładane przez beneficjentów, a nie bezpośrednio do wykonawców. Takie rozwiązanie zwiększa kontrolę nad wydatkowaniem pieniędzy i pozwala lepiej monitorować przebieg inwestycji.